Meelfabriek en Watertoren winnaars RAP Leiden 2023

Twee Pieters projecten zijn in de prijzen gevallen bij de Rijnlandse Architectuur Prijs 2023 (RAP071), de herontwikkeling van De Meelfabriek en de Watertoren Bollenstreek in Hillegom.

De Rijnlandse Architectuur Prijs RAP071 wordt georganiseerd door RAP Leiden en is ingesteld om spraakmakende architectuur in regio Rijnland te belonen en stimuleren.  De prijs wordt om het jaar toegekend en bestaat uit een publieksprijs en juryprijs.

Juryprijs
De herontwikkeling van De Meelfabriek heeft de juryprijs gewonnen.

Opmerkelijk is dat jury geen keuze maakt tussen de twee projecten van de Meelfabriek die op de shortlist stonden: Singeltoren en Molengebouw-Riffellokaal. De Rijnlandse Architectuur Prijs werd toegekend aan de volledige ontwikkeling van de Meelfabriek, inclusief ontwerp en uitvoering, inclusief alles wat eerder gerealiseerd werd, inclusief alles wat nog in aanbouw is. De prijs gaat daarmee ook naar het team van de betrokken architecten en adviseurs, opdrachtgevers en bouwers.  

Uit het juryrapport: ‘Dit bijzondere project in ontwikkeling heeft alles in zich wat een eigentijds project nodig heeft. Het combineert herbestemming met stedelijke verdichting en de ontwikkeling van een bijzonder stuk stad. […] De Meelfabriek wordt een inclusief stuk stad, waar ruimte is voor iedereen, inclusief omwonenden en bezoekers. De aandacht voor details, de ruimtelijke kwaliteit, de programmering met alledaagse en bijzondere functies: alles is van hoge kwaliteit.’

Publieksprijs
De publieksprijs ging naar Lars Bouwmans Watertoren Bollenstreek in Hillegom. Deze monumentale watertoren heeft een nieuwe bestemming gekregen en blijft op die manier een aantrekkelijk landmark voor de bollenstreek. De manier waarop architect en opdrachtgever op praktische wijze en met veel bevlogenheid de 'Sustainable Development Goals (SDG's)' toepassen, bestempelt de jury als voorbeeldig.

Hieronder de aftermovie van het Feest van de Architectuur. De hele uitreiking is terug te kijken via deze link (credits: Breng het in Beeld).

De Meelfabriek
De voormalige meelfabriek aan de Oosterkerkstraat in Leiden is herontwikkeld tot een woongebied. Oude fabriekspanden zijn omgetoverd tot luxueuze woningen, een hotel, een spa & wellness, cafés, restaurants, galeries, winkels en kantoorruimtes voor creatieve bedrijven. Er vond ook sloop en nieuwbouw plaats. Bijna het gehele complex is een Rijksmonument.

De Singeltoren is een van de nieuwbouwtorens die deel uitmaken van de herontwikkeling van De Meelfabriek. Het concept voor de Singeltoren bestaat uit drie geschakelde torens van verschillende hoogtes, die de diversiteit en compositie van de huidige gebouwen in harmonie brengen met hun omgeving, waardoor het een subtiele toevoeging aan de Leidse skyline is.

De Singeltoren heeft een slanke structuur van 45 meter hoog, met 30 appartementen van verschillende grootte en twee penthouses. De locatie is gekozen in het hart van De Meelfabriek, naast de nieuw gebouwde studentenhuisvesting en bovenop de parkeergarage. De begane grond omvat commerciële ruimte, wat de betrokkenheid met de omgeving versterkt.

Het gebouw maakt gebruik van een beperkte combinatie van materialen: het skelet werd opgebouwd uit prefab delen beton. De betonstructuur draagt bij aan de gewenste rauwe en industriële esthetiek.

Het Molengebouw (1947) en het Riffellokaal (1937) zijn twee rijksmonumenten die ook deel uitmaken van de herontwikkeling van De Meelfabriek. Beide gebouwen werden oorspronkelijk gebruikt voor het malen en verwerken van graan en zijn omgebouwd tot eigentijdse loft-appartementen.

Ontwerpdoel was om de indrukwekkende en zichtbare staalconstructie van het oorspronkelijke monument te behouden en te versterken, terwijl er een kenmerkende postindustriële esthetiek voor de woonlofts en commerciële ruimten werd gecreëerd. Het nieuw toegevoegde penthouse overspant de twee rijksmonumenten, waarvan de zichtbare staal- en glasconstructie een belangrijk architectonisch ornament is.

Betrokken partijen:
Opdrachtgever: Van der Wiel Beheer B.V.
Architect: Studio Akkerhuis
Hoofdaannemer: Van der Wiel Bouw B.V.
Bouwfysica: LPB-Sight

Watertoren Bollenstreek
De Watertoren Bollenstreek in Hillegom, gelegen op de grens van Noord- en Zuid-Holland, is al lange tijd een herkenbaar symbool voor de omgeving. Oorspronkelijk diende deze watertoren voor de opslag van water en het reguleren van de waterdruk. Na 96 jaar was het echter tijd om de watertoren een nieuwe bestemming te geven. Het imposante gebouw heeft haar functie verloren en was toe aan een nieuwe rol die waarde toevoegt aan de omgeving.

Architect Lars Bouwman heeft de watertoren in opdracht van AW Groep omgetoverd tot een plek met diverse vergaderzalen, elk met een eigen thema. Hierdoor is de Watertoren Bollenstreek nu een inspirerende locatie geworden die uitnodigt tot vergaderen en flexwerken.