Superhub Meerstad

De Superhub staat in de wijk Groenewei in Meerstad. Het is het groenste stadsdeel van Groningen, dat bekend staat om de ruimte, het groen en het Woldmeer.

Pieters Bouwtechniek is de constructeur voor het project Superhub, De Zwarte Hond is de architect. De Superhub is een duurzaam en flexibel gebouw waar plek is voor ontmoeten met onder andere een gezondheidscentrum, café en dé supermarkt van de toekomst. Een Superhub is de moderne variant van de supermarkt. Het is een gebouw waar je boodschappen kunt doen, maar dat ook aanvullend programma biedt.

Constructie
De Superhub in Meerstad heeft een volledig houten draagconstructie met grote overspanningen en uitkragingen. Een helder constructief systeem was het uitgangspunt voor het architectonische ontwerp. Samen met het ontwerpteam is aan de hand van verschillende varianten van houten draagconstructies het plan ontwikkeld van schetsontwerp tot uitvoeringsontwerp. Belangrijke voorwaarde was dat de houten ondersteuningen en dakliggers in elkaar over gaan zonder zichtbare verbindingsmiddelen of staalplaten.

De diagonale gridconstructie in het dakvlak is een samenwerking van gelamineerde hoofdliggers, subliggers en koppelliggers, allen met een gelijke maat van 200x600 mm. Deze liggers zijn niet langer dan 15 meter zodat de elementen eenvoudig getransporteerd en gemonteerd kunnen worden. Op de liggers overspannen de dakelementen 3,8 meter, uitgevoerd met CLT in de zichtbare buitenring en met een houten balklaag in de binnenruimte. Het dak wordt voorzien van sedumvegetatie en PV-panelen.

De dakconstructie wordt gedragen door 22 ‘bomen’. Dit zijn samengestelde boogspanten die bestaan uit vier onderling verbonden gelamineerde kolommen in dezelfde maat als de liggers, 200x600 mm. De onderlinge koppeling bestaat uit trek/drukschoren in het gekromde deel van de boom, uitgevoerd als stalen kokers. Deze stijve geometrie verzorgt de stabiliteit van het gebouw zonder aanvullende diagonalen of schoren. Dit maakt de transparante gevels mogelijk met een alzijdige toegang. In verband met de gewenste flexibiliteit hebben de verdiepingsvloeren binnen de ruimte een eigen constructie onafhankelijk van de kapconstructie. In het ontwerp is rekening gehouden met het uitbreiden of verwijderen van de ingebouwde houten wanden en verdiepingsvloeren. De begane grondvloer is vrij indeelbaar door een hoge toelaatbare vloerbelasting.

De spanten zijn slank in relatie tot de hoogte van bijna 10 meter. Daarom zijn de vier spanten halverwege de hoogte, in het niet gekromde deel, onderling nogmaals gekoppeld. Hierdoor helpen ze elkaar voorkomen dat één van de vier wegknikt. Alle koppelingen zijn binnen de zone tussen de spanten gedetailleerd en worden afgewerkt met houten beplating. Bij de kolommen in de gevels is rekening gehouden met de hemelwaterafvoer in het hart van de ‘boom’.

De knopen tussen de houten elementen hebben inwendige stalen platen die verankerd zijn met stiften (‘staal op hout’) en ankers (‘staal op staal’). Het gelamineerde hout is grotendeels gemaakt van vurenhout. Alleen de houten elementen die buiten staan zijn van larikshout in verband met de bestandheid tegen vocht.

Er zit een helder ritme en symmetrie in de constructie. De bomen staan in een grid van 10,8 bij 10,8 meter waardoor de constructie in het middengebied nagenoeg in evenwicht is. De grootste krachten ontstaan bij de randen waar de dakconstructie uitkraagt. Lokale grote krachten hebben vooral invloed op de detailengineering en daarmee ook op de visuele kwaliteit van de onderlinge aansluitingen. Om ervoor te zorgen dat de aansluitingen overal identiek zijn, of in ieder geval visueel niet te onderscheiden van elkaar, zijn er vele studies uitgevoerd naar de randvoorwaarden van de verschillende koppelingen. Door iteratief te spelen met scharnierende, verende en vaste aansluitingen tussen de liggers en kolommen, kon de krachtswerking gestuurd worden. Hierdoor konden krachten in kritieke onderdelen gereduceerd worden en lichter belaste onderdelen juist meer betrokken worden bij de belastingafdracht.

Vakblad Bouwen in het Noorden publiceerde een artikel over het project: "Duurzaam gebouwde landmark voor groene wijk"

Ook het vakblad Het Houtblad publiceerde een artikel: Adaptief en monumentaal | Houten superhub in Groningse Meerstad

Pieters maakte een mooie dronefilm tijdens de bouw.

Ook maakte Pieters een duidelijke animatie waarin de constructie wordt uitgelicht.